اطلاعات عمومي پايپينگ
تعاريف و اصول اوليه پايپينگ
دياگرام فرآيند جريان: P.F.D - Process Flow Diagramپايه و اساس هرگونه طراحي سيستم پايپينگ و درنتيجه تمام نقشه هاي طراحي ، دياگرام جريان (Process Flow Diagram) است كه اين مهم توسط مهندس شيمي – فرآيند آماده مي گردد و هدف پروژه و نحوه فعاليت سيستم را از لحاظ جريان فرآيند معين مي كند. اين دياگرام در مرحله Design Basic ايجاد مي شود و تجهيزات و ارتباط مورد نياز آنها از طريق دياگرام به همراه اطلاعات فرآيندي از قبيل فشار و دما را نمايش مي دهد در اين سند موازنه جرم از لحاظ فرآيند مورد بررسي قرار گرفته است.
دياگرام لوله كشي به همراه ابزار دقيق: ID&P - Instrument Diagram & Pipingسندي است كه بر اساس P.F.D و با جزئيات كاربردي پايه ريزي مي شود.اين دياگرام مشخصات فرآيندي تجهيزات ، اقلام مورد نياز در سيستم لوله كشي ، نيازهاي ابزار دقيق و محل قرارگيري آنها ، نحوه اتصالات لوله ها را بين تجهيزات مختلف ، سيستم عايق بندي ، سايز لوله ها ، كلاس هاي مختلف كاري بر اساس نوع سرويس و فشار كار (Rating) ، خطوط شيب دار و مقدار شيب ، جهت جريان و ... را بر اساس شماره خطها (Line Number) نشان مي دهد.ID&P همچنين سيستم هاي نگهداري لازمه كه برخي نيازهاي طراحي را بر سيستم تحميل مي نمايد را نشان مي دهد.
در يك ID&P بايد حداقل اطلاعات زير نشان داده شود:
نمايش كليه وسايل كنترلي و مشخصات آن
تجهيزات مكانيكي به همراه نام و شماره آن
شيرها و مشخصات آنها
كليه اطلاعات مربوط به پايپينگ شامل شماره خطوط ، اندازه ، تغيير مشخصه ها ، طبقه بندي خطوط و جهت جريان
كليه كوركن ها (Blind) ،فلنج ها، شيرها، تجهيزات ايمني، دريچه ها (Vent) ،محل هاي تخليه (Drain) ،فيتينگ ها، تبديل ها
خطوط شروع و تخليه موقتي
ورودي و خروجي هاي كنترلي و اينترلاك ها
ورودي هاي سيستم كنترل كامپيوتري
كليه وسايل كنترلي شامل لوپ ها ، ارتباطات نرم افزاري و هشداري و سيستم منطقي
Line Listاعداد نشانگر شماره خط در P&ID به منظور مشخص شدن در ليست خط (Line List) در نظر گرفته مي شوند. ليست خط شامل تمام خطوط پروژه مي شود كه با توجه به سيستم مربوطه و سپس با توجه به اعداد نشانگر طبقه بندي مي شوند. اين ليست تمام پارامترهاي طراحي خط مربوطه شامل قطر لوله ، ضخامت ديواره ، نوع سيال ، دماي كاري و طراحي ، جنس ، ضخامت عايق و استانداردهاي بكار رفته را در بر مي گيرد. علاوه بر ليست خط ، اكثر پروژه ها ليستي از شيرآلات مورد استفاده در سيستم piping نيز دارند. شماره شير كه براي هر شير به طور منحصر به فرد تعيين مي شود ، سيستم مربوط ، كلاس و نوع شير را مشخص مي كند. مشخصات طراحي سيستم piping معيار مناسبي جهت طراحي و ساخت سيستم هاي لازم براي پروژه را تعيين مي كند . اين مشخصات تعيين مي كند كه چه استانداردي ، چه ماده اي و چه روش ساخت و چه اجزايي در سيستم بكار روند. ماده يا جنس بكار رفته شده بايد از دو منظر در مشخصات سيستم Piping معين شود. يكي از لحاظ تنش هاي مجاز براي هر ماده و ديگر از لحاظ مساله خوردگي كه در طراحي سيستم بسيار حائز اهميت است . خوردگي عبارتست از هرگونه تغيير نامطلوب در ماده ناشي از فرآيندهاي شيميايي و يا فرآيندهاي الكتروشيميايي با محيط و يا خرابي مواد در تعاملات خاص مكانيكي . خلاصه اينكه واماند ناشي از خوردگي زماني اتفاق مي افتد كه سيستم Piping نتواند وظيفه اصلي خود را انجام دهد.پيچيدگي پديده خوردگي از لحاظ عواملي چون عوامل محيطي ، شيميايي ، الكتروشيميايي و متالوژي قابل توجه است. بسته به تركيب عوامل محيطي ، بارگذاري و مكانيكي ، تعداد متنوعي از مكانيزمهاي خرابي ناشي از خوردگي ممكن است در آن واحد به وجود آيد.
عوامل تاثير گذار در نرخ خوردگيدما: تقريبا در تمامي حالات افزايش دما موجب افزايش خوردگي مي شود.سرعت: عموما افزايش سرعتي كه سيال از سطح يك فلز عبور مي كند نرخ خوردگي را افزايش مي دهد.تركيب سيال: اين عوامل در نرخ خوردگي هر ماده اي بسيار موثر است. خصوصيات شيميايي سيال نظير PH سيال ، مواد غير محلول و وجود موادي همچون اكسيد كننده ها بايد مد نظر قرار گرفته شوند.
Equipment List ليست تجهيزات اين مدرك تجهيزاتي را كه بايد در محدوده واحد فرآيند و يا واحدهاي جانبي قرار گيرند همراه با شماره بندي و توضيحات فرآيندي ليست مي كند. Piping Specificationدر انجام پروژه هاي طراحي كارخانه ها و يا پالايشگاه هاي فرآيندي در قسمت هاي مختلف نياز به تهيه مداركي با عنوان هاي مختلف كه اين مدارك محدوديت هاي كاري را در طراحي و يا خريد و ... بر اساس مسائل اقتصادي منطقه و يا بصورت منظم و هماهنگ شدن نفرات تيم ها و يا مسائل فني ايجاد مي كند كه اين مدارك زياد مي باشند و هر جايي كه اين مدارك باشند كار را براي نفرات بعدي به نوعي ساده تر مي كنند. از جمله اين مدارك:
Specification Piping Material
Specification Insulation
Specification Welding Procedure
Specification Painting
Specification Supporting
استانداردها(Standards)
رعايت الزامات مندرج در استانداردهاي بين المللي و ملي يكي از موارد مهم و اساسي در طراحي،ساخت و تست تجهيزات پايپينگ مي باشد كه بصورت فهرست وار به آنها اشاره شده است .كدها و جداول مربوط به استانداردهاي مذكور در انتهاي كاتالوگ در دسترس مي باشد.
American Petroleum Institute | API | انجمن نفت آمريكا |
American Society for Testing Materials | ASTM | انجمن تست و مواد آمريكا |
American Society of Mechanical Engineers | ASME | انجمن مهندسين مكانيك آمريكا |
American National Standards | ANSI | انجمن ملي استاندارد آمريكا |
Detaches Institute fur No | DIN | انجمن استاندارد آلمان |
Manufactures Standardization Society of the Valve and Fitting | MSS | انجمن استانداردتوليدكنندگان شيرآلات و اتصالات |
International Organization for Standardization | ISO | سازمان بين المللي استاندارد |
National Association of Catering Executives | NACE | انجمن ملي خوردگي آمريكا |
Plastic Pipe Institute | PPI | انجمن لوله هاي پلاستيكي |
American Nuclear Society | ANS | انجمن هسته اي آمريكا |
American Welding Society | AWS | انجمن جوشكاري آمريكا |
American Water Works Society | AWWA | انجمن آب آمريكا |
American Society Heating and Refrigrant Engineering | ASHRE | انجمن سيستم هاي حرارتي و برودتي آمريكا |
Iranian Petroleum Srandarad | IPS | استاندارد نفت ايران |
American Iron and Steel Institute | AISI | انجمن آهن و فولاد آمريكا |
Iranian Gas Standard | IGS | استاندارد گاز ايران |
British Standard | BS | استاندارد بريتانيا |
.