refinaryrig
تنها ۳ روز و ۲۲ ساعت و ۹ دقیقه تا پایان تخفیفات نوروزی
افراد میهمان مجاز به دانلود فایل نمی باشند. اگر حساب کاربری دارید وارد شوید و مجدد تلاش کنید. در غیر این صورت ثبت نام کنید.
انصراف

انواع شکل گیری نفت


۰ ۴۳۹۶ ۰ ۱۳۹۴/۱۱/۲۳ ۰۴:۵۳
انواع شکل گیری نفت

توده هاي نفتي بر حسب آنکه در سطح زمين ظاهر شوند و يا در داخل طبقات زيرزمينـي مـدفون و محبـوس شـده باشند به دو گروه گسترشهاي سطحي و زيرزميني تقسيم ميشوند.

الف) گسترشهاي سطحي
نفت از راههاي گوناگون به اشکال مختلف به سـطح زمـين مـي رسـد. مـواد نفتـي در محـل هـاي مسـاعد از طريـق شکستگي ها و بازشدگي ها به سطح زمين رسیده و بر آن جاري ميشوند که از آنجا گسترشهاي سطحي گاز يـا مايع را تشکيل ميدهند و اگر اجسام آلي در لابه لاي درز و شکاف و ترک طبقات تغيير شکل يافته و سخت شده باشند به صورت گسترش سطحي جامد ظاهر ميشوند. معمولا در هر گسترش سطحي، دو يا چنـد نـوع از عوامـل فوق وجود دارند.

الف - ۱) گسترشهاي سطحي به صورت مايع و گاز
در اين نوع گسترش هاي سطحي مواد هيدروکربني به صورت مايع و گاز، همراه با مـواد تخريـب يافتـه سـر راه بـه سطح ميرسند که به صورتهاي زير مشاهده ميشوند:

* چشمه هاي نفتي :اکثر چشمه هاي نفتي، بر اثـر خـروج تـدريجي نفـت از يـک مخـزن اصـلي کـه نسـبتًا نزديک به سطح زمين قراردارد، تشکيل مي شوند و يا آنکه از توده هاي نفتي منشأ مـي گيرنـد کـه در اثـر گسـل خوردگي ها و يا شکستگي ها، از مخزن اصلي جدا شده و در محـل ديگـري، بـه صـورت مخـازن فرعـي، جمـع و انباشته شده اند. ميدان نفتي مسجد سليمان نمونه اي از اين چشمه هاي نفتي است .


 

چشمه هاي نفتي به ندرت با مخازن زير زميني نفت ارتبـاط دارنـد و ارتبـاطي بـين ايـن قبيـل نشـانه هـاي سـطحي و مخازن اصلي نفت نمي تـوان در نظـر گرفـت و فقـط شـواهدي بـر وجـود نفـت در منطقـه هسـتند. معمولا از ايـن چشمه ها، نفت و يا گاز همراه آب خارج ميشود. در اين حالت نفت روي آب شناور است و گـاز متصـاعد شـده هم در هوا پراکنده ميشود. بعضي از چشمههاي نفتي داراي اهميت اقتصادي ميباشند، مثل مناطقي نظير نفت شـهر، تنـگبيجـا، دشـت لالي، مسجد سليمان، دره خرسون، ميدان نفتون در ايران .
* گلفشانها و جريانهاي گلي :
گل فشانها گازهاي پر فشار در حـال فـوراني هسـتند کـه همـراه آب، گل، خرده سنگها و گاهي اوقات هم نفت مايع، از مجاری که به سطح زمين راه باز کرده اند، خارج مي شـوند و معمولا در مناطقي گسترش مييابند که طبقات زيرزميني از رسوبات تخريبي کم مقاومت و به هم ناپيوسته مثـل گراول، ماسه ، سيلت و رس، تشکيل شده باشند. رسوبات فوق در دوران سوم به طور نسبي، توسعهي بيشتر ي دارند. فشار زياد خروج گل فشانها موجب ايجاد چينهاي ديابيري سطحي و کوچک در مقياس منطقه ميشود. شباهت مکانيسم گلفشانها به فوراني آتشفشاني باعث شده است که به آنها آتشفشانهاي رسوبي بگويند.
گلفشانها هم مانند چشمههاي نفتي ميتوانند در مطالعات اکتشافي به عنوان راهنما و دليل کافي بر وجود مخـازن نفت و گاز منظور شوند. معمولا در اثر فوران گاز و فشار گلفشان ها، بـه هـم خـوردگي و جابـه جـايي تکتـونيکي طبقات زيرزمين هم اتفاق ميافتد.



الف - ۲) گسترشهاي سطحي جامد
مواد نفتي جامد و واجد شرايط اقتصادي هم در طبيعت يافت ميشوند. در پاره اي از موارد اين نوع گسـترشهـاي سطحي به صورت مايعات بسيار غليظ و گاهي هم به شکل خميري ديده ميشوند، اين قبيل نفتها تحت نـامهـاي
تار، آسفالت، موم، پيچ و قيرهاي سخت و شکننده ميباشند. انواع گسترشهاي سطحي جامد عبارتند از:

* نفتهاي جامد پراکنده : نفت آغشته به مواد رسوبي در مجـاورت اتمسـفر بـه تـدريج اکسـيد شـده و سخت ميشود. اين مواد يا در حوضه هاي رسوبي با ساير مواد ته نشين شده محفوظ شده و نهشته مـيگردنـد و يـا آنکه در ابتدا به صورت نفت مايع وارد رسوبات شده و ضمن هوازدگي جامد و سخت ميشوند کـه نـوع اول را گسترشهاي سطحي اوليه و نوع دوم را گسترشهاي سطحي تغليظ شده گويند. منشأ نفتهاي جامد ميتواند از بقاياي چشمههاي نفتي باشد.

* مجتمع هاي نفتي رگه اي : حفرهها و فضاهاي داخـل طبقـات را گروهـي از هيـدروکربورهاي جامـد بـه صورت رگههايي اشغال کـردهانـد. ايـن مـواد بـا وجـود شـباهت بـه يـکديگـر عبارتنـد از: آسـفالت ، گراميـت، گيلسونيت، من جک، آلبريت و غيره ناميده ميشوند که تقريبًا تمام اين قيرها به صورت تودهها يا لايـههـاي سـياه رنگ با شکستگيهاي صدفي مشخص ميشوند و بعضي از انواع آنها در سولفور دو کربن محلول و برخي ديگر غيرمحلولاند. براي استخراج و استفاده از اين نوع منابع، لازم است آنها را حرارت دهند.

* شيلهاي نفتي : که به طور مفصل در بخش ژئوشيمي نفت راجع به آن بحث شده است .

ب ) گسترش هاي نفتي زيرزميني

گسترش هاي مواد نفتي در زيرزمين، در مقاطع قائم و همچنين پهنه هاي جغرافيايي ، بر اساس اصـول زمـين شناسـي ولي عمدتًا از نظر ارزش اقتصادي آنها طبقهبندي ميگردند که عبارتند از:

ب - ۱) مخزن نفت
سادهترين کل جمع يک ذخيرهي نفتي در زير زمين و کوچکترين واحد از نظر اقتصادي است . محتوي نفـت يـا گاز يا هر دو باشد. مخازن عمده (major) به طور قراردادي به مخازني گويند که بيش از ٥٠ ميليون بشـکه نفـت ذخيره داشته باشد.


ب - ۲) ميدان نفتي
وقتي چند مخزن در وضعيت مشترک و خاص زمينشناسي اعم از ساختماني و يا چينهشناسي قـرار گرفتـه باشـند، چنين گروه مخازن را ميدان نفتي گويند. مخازن مختلفي که در يک ميدان قرار دارند، ممکـن اسـت در افـق هـاي مختلف استراتيگرافيک در يک ساختمان طاقديسي واقع شده و يا در محلهاي مختلف ولـي در يـک مجموعـهي رسوبي – چينهاي مشخص گستردگي پيدا کرده باشند. جهت تعيين و تفکيک مخازن و ميدانهاي نفتي ، ميزان توليد و يـا ذخيـرهي آنهـا مـورد نظـر نيسـت بلکـه شکل و حدود جغرافيايي و ظرفيت نفتگيري آنها مورد توجه است . مخازني را که هر يک در يک ساختمان طاقديسي مستقل و واحدي قـرار دارنـد «سـاختمانهـاي نفتـي » نيـز ميگويند.


ب - ۳) حوضه هاي نفتي
حوضه ي نفتي، منطقه و يا محدودهي جغرافيايي است که در آن ميدانها و مخازن نفتي متعددي، وجـود دارد کـه همه ي آنها در يک مجموعه ي زمين شناسي مربوط به شرايط محيطـي و رسـوبي معـين و مشـتق گـرد آمـده انـد.
حوضه هاي نفتي با ويژگيهاي چينه شناسي و تکتونيکي خاص خود مشخص شده و از ساير حوضه ها بدين لحـاظ متمايز ميگردند.



 

siavash
عضو عادی

به اشتراک بگذارید
برای ارسال نظر باید ثبت نام کنید یا به حساب خود وارد شوید.

22685
0