تعیین ضریب پوسته در چاههای نفتی مشبککاری شده (توضیح و طرح یک نکتۀ مبهم)کلمات کلیدی:
ضریب پوسته: Skin Factor
مشبککاری: Perforating
ناحیه خرد شده: Crushed zone
آسیب ناشی از حفاری: Drilling damage
با توجه به مقالات چاپ شده در مجلات نفتی (مانند اتکینسون و همکاران (2009)، ژان و همکاران (2012)، در حال حاضر متداولترین و در عین حال مناسبترین روش برای تعیین ضریب پوستۀ چاههای نفتی مشبککاری شده، روش پیشنهادی کاراکاس و طارق (1991) میباشد. کاراکاس و طارق یک روش نیمهتحلیلی برای تعیین ضریب پوستۀ چاه ارایه دادند که در آن از نتایج شبیهسازیهای عددی به کمک نرمافزار انسیس برای تعیین پارامترهای روابط تحلیلی استفاده شده بود. در پایان مقالۀ ارایه شده توسط آنها، مراحل هفتگانهای برای تعیین ضریب پوسته ارایه شده است. در این مراحل اثرات عواملی نظیر آسیب دیدگی ناشی از حفاری، خردشدگی ناشی از عملیات مشبککاری و ناهمسانگردی نفوذپذیری مخزن لحاظ میشوند. در مرحله هفتم با توجه به ناهمسانگردی نفوذپذیری مخزن، شعاع معادلی برای شعاع تونل مشبککاری تعیین میشود.
در کتاب بلربای (2009)، صفحه 63 مراحل تعیین ضریب پوسته با ارجاع به مقالۀ کاراکاس و طارق (1991) همراه با زیبایی تمام بیان شده است. لیکن مرحلۀ هفتم ذکر شده در بالا، مورد اشاره قرار نگرفته است. در پیوست مقاله جالب سان و همکاران (2013) نیز مراحل تعیین ضریب پوسته با ارجاع به مقالۀ کاراکاس و طارق (1991) و نیز کتاب بل و سوکاپ (1995) (که بسیار علاقمندم آن را مطالعه کنم) به خوبی ذکر شده و شاهد هستیم که عملا هیچ اشارهای به مرحلۀ هفتم مذکور در پاراگراف قبلی نشده است. بررسی نتایج بکار رفته در متن مقاله نیز نشاندهندۀ این است که بند هفتم مقاله کاراکاس و طارق (1991) عملا کنار گذاشته شده است.
حال با مقدمۀ بیان شده در بالا، سوالاتی در ذهن بنده مطرح است که خواهشمندم افراد مطلع پاسخ دهند:
- در دانشگاههای کشور برای تعیین ضریب پوستۀ چاههای نفتی مشبککاری شده از چه مرجعی استفاده میشود؟ آیا ملاک مقاله کاراکاس و طارق (1991) است یا نه؟
- آیا کسی در زمینۀ دلایل کنارگذاری مرحلۀ هفتم توضیح داده شده در مقالۀ کاراکاس و طارق (1991) اطلاعاتی دارد؟
- آیا کسی از دوستان در دانشگاهها یا شرکتهای وابسته به وزارت نفت، کتاب ذکر شده در مرجع شماره 3 (بل و سوکاپ (1995) مشبککاری) را دیدهاند؟
بسیار متشکرم!
مراجع
- Atkinson C, Monmont F and Zazovsky A. Flow Performance of Perforated Completions. Transport in Porous Media. 2009. 80: 305-328
- Bellarby J. Well Completion Design. Developments in Petroleum Science. Volume 56. Hungary. Elsevier. 2009
- Bell, T.W., Sukup, R.A., and Tariq S. 1995. Perforating, Vol. 16, 646–7. Richardson, Texas: Monograph, Henry L. Doherty Series, SPE.
- Karakas M and Tariq S M. Semianalytical Productivity Models for Perforated Completions. SPE Production Engineering. 1991. 6(1): 73-82
- Sun D, Li B, Gladkikh M, et al. Comparison of Skin Factors for Perforated Completions Calculated With Computational-Fluid-Dynamics Software and the Karakas-Tariq Semianalytical Model. SPE Drilling & Completion. 2013. 28(01): 21-33
- Zhan L, Doornbosch F, Martin A, et al. Perforated Completion Optimization Using a New, Enhanced and Integrated Perforating Job Design Tool. Presented at 2012 SPE International Symposium and Exhibition on Formation Damage Control, Lafayette, Louisiana, 15–17 February 2012.