خبرگزاری میز نفت:
به گزارش میز نفت، از سال ۲۰۲۱ میلادی و با پایان همه‌گیری کووید-۱۹، مصرف‌کنندگان و سیاست‌مداران با یک دوره جدید در بازار گاز و ژئوپلیتیک روبرو شده‌اند. قیمت گاز در اروپا از نیمه دوم سال ۲۰۲۱ میلادی افزایش یافت، زیرا شرکت گازپروم، از پر کردن مجدد مخازن گازی خود خودداری کرد. همچنین پس از آن حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ میلادی، شاهد کاهش چشمگیر عرضه گاز خط لوله روسیه به اروپا به حدود ۲۰ درصد از میزان پیش از جنگ شد.
خط لوله یامال - اروپا از روسیه به آلمان به دلیل تحریم‌ها و نورد استریم ۱ نیز بسته شدند. خط لوله نورداستریم ۲ نیز پس از وقوع چند انفجار، فعالیت خود را متوقف کرد.
در ماه مه ۲۰۲۲ میلادی، اتحادیه اروپا برنامه جامعی را باهدف استقلال از واردات سوخت‌های فسیلی روسیه تا سال ۲۰۲۷ میلادی اعلام کرد. افزایش سریع ظرفیت واردات ال‌ان‌جی اروپا یکی از مهم‌ترین راهکارها به شمار می‌رفت.
وداع روسیه با بازار گاز اروپا
روسیه در حال ازدست‌دادن بزرگترین و پرسودترین بازار صادرات گاز خط لوله خود است. اروپا ۶۶ درصد از صادرات خط لوله گاز کرملین را در سال ۲۰۲۱ میلادی به خود اختصاص داده بود.
اروپا به‌صورت فزاینده‌ای به واردات ال‌ان‌جی وابسته است. سیاست‌های اتحادیه اروپا برای تسریع کاهش تقاضای گاز می‌تواند این وابستگی را کاهش دهد. حرکت روسیه به سمت آسیا نیز ممکن است پیامدهای گسترده‌تری برای امنیت گاز جهانی به دنبال داشته باشد.
رویکرد ما در این پژوهش ارائه یک چارچوب ژئوپلیتیکی برای دانستن سناریوهایی در مورد نقش آینده روسیه در بازارهای جهانی گاز است. البته باید دانست که افزایش تقاضای گاز چین در چند دهه آینده نمی تواند چشم انداز روسیه را به میزان قابل توجهی بهبود نمی بخشد.
نگاهی به روابط روسیه و اروپا
گاز خط لوله از روسیه به اروپا در دهه ۱۹۶۰ میلادی آغاز شد و تا دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی گسترش یافت، زیرا اروپای غربی میلیاردها دلار در پروژه‌های اکتشاف، تولید و انتقال گاز از سیبری غربی به قاره سبز سرمایه‌گذاری کرد.
در سال ۱۹۹۱ میلادی گخو با تکه‌تکه‌شدن اتحاد جماهیر شوروی کشورهای ترانزیتی جدید ظهور کردند. ازآنجایی‌که اختلافات بین روسیه و اوکراین در دهه ۲۰۰۰ میلادی منجر به کمبود گاز شد و گازپروم از موقعیت انحصاری خود در اروپای مرکزی و کشورهای بالتیک سوءاستفاده کرد، وابستگی اروپا به گاز روسیه به یک نگرانی راهبردی برای رهبران اروپا تبدیل شد.
سیاست اتحادیه اروپا، رقابتی کردن تجارت گاز روسیه و ایجاد یک بازار انرژی واحد بود. روسیه نیز سرمایه‌گذاری در ساخت خطوط لوله دریایی جدید بود. خطوط لوله نورد استریم ۱ و ۲ از دریای بالتیک عبور می کند تا به سواحل آلمان برسد،
در حالی که خط لوله ترک استریم از طریق دریای سیاه گاز را ترانزیت کرده و مستقیماً به ترکیه متصل می شود. در سال 2021 میلادی، 40 درصد گاز مصرفی در اتحادیه اروپا از روسیه از طریق خط لوله تامین می شد.
روسیه همچنین به دنبال توسعه میدان‌هاd جدید در شرق دور برای دسترسی به چین به‌عنوان بازار صادراتی جدید بود. در سال ۲۰۱۴ میلادی، قرارداد ۴۰۰ میلیارددلاری برای ساخت خط لوله قدرت سیبری از یاکوتیا به چین امضا شد.
صادرات آن در سال ۲۰۱۹ میلادس آغاز شد و باید تا سال ۲۰۲۵ به ظرفیت ۳۸ میلیارد مترمکعب برسد. دومین خط لوله با ظرفیت ۵۰ میلیارد مترمکعب به طول ۳۵۵۰ کیلومتر قدرت سیبری ۲ نام دارد که برای انتقال گاز از شبه‌جزیره یامال پیشنهاد شده، اما تاکنون توافقی به دست نیامده است.
در سال ۲۰۲۲ میلادی، قراردادی با پکن برای یک خط لوله جدید ۱۰ میلیارد مترمکعبی امضا شد که قرار است تا سال ۲۰۲۷ میلادی تکمیل شود تا گاز ساخالین و ولادیوستوک را به چین منتقل کند.
تاکنون قیمت‌های صادراتی به دلیل محرمانه بودن منتشر نشده، اما بسیار بعید است که تجارت با چین به‌اندازه تجارتی که روسیه با اروپا ازدست‌داده است، سودآور باشد.
نیاز روسیه به یافتن بازارهای جدید موقعیت چانه زنی این کشور را با چین به عنوان مشتری انحصاری تضعیف می کند، در حالی که چین هم ممکن است محتاط باشد که بیش از حد به گاز خط لوله روسیه وابسته شود. بدین ترتیب اتفاقات آینده پیامدهای مهمی برای امنیت جهانی گاز خواهد داشت.
نتایج تحلیل ما نشان می‌دهد توقف دائمی تجارت گاز اروپا با روسیه تا سال ۲۰۲۷ میلادی عملی خواهد شد. همچنین مسیرهای جایگزین برای صادرات روسیه به دلیل تحریم‌ها بر روی فناوری و زیرساخت تولید ال‌ان‌جی محدود خواهد شد.
چشم انداز چالش برانگیز صادرات روسیه
در سناریو ژئوپلیتیکی، صادرات گاز روسیه به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر گاز دنیا در سال ۲۰۳۰ میلادی به میزان قابل‌توجهی کمتر از میزان پیش از جنگ اوکراین است.
گروهی از کارشناسان معتقدند درگیری‌های اوکراین در میانه دهه ۲۰۲۰ میلادی متوقف می‌شود، اگرچه اختلافات در اطراف سرزمین‌های اشغالی در شرق اوکراین و کریمه همچنان ادامه خواهد یافت. بااین‌حال، شرایط کنونی منجر به برخی توافقات سیاسی در مورد ادامه صادرات گاز روسیه از طریق ترک استریم می شود.
ترک‌استریم 15 میلیارد مترمکعب گاز را در هر سال به اروپای شرقی و جنوب شرقی از طریق بلغارستان، صربستان و مجارستان منتقل می کند.
با کاهش شدید واردات گاز روسیه توسط اروپا، این منطقه همچنان به کاهش مصرف و تنوع عرضه خود ادامه می دهد.
نویسنده: استیو پای
منبع: www.nature.com
مترجم: محسن داوری
منبع:
خبرگزاری میز نفتاین خبر به صورت اتوماتیک جمع آوری شده است در صورتی که منافاتی با قوانین دارد لطفا از طریق صفحه تماس با ما گزارش دهید.
