ازدیاد برداشت
۰ ۹۴۱ ۰ ۱۳۹۱/۱۰/۰۳ ۰۷:۱۳
كاهش و افت نيروهاي موافق باعث ميشود تا بازيافت نهايي كم شود. به همين دليل از روشهايي تحت عنوان "روشهاي ازدياد برداشت" براي بالابردن توليد از مخزن نفتي استفاده ميشود. معمولا 30 درصد از نفت بهطور طبيعي از مخزن برداشت ميگردد و 70 درصد آن نيازمند بكارگيري برخي روشهاي ازدياد برداشت ميباشد.
انواع روش های مورد کاربرد برای ازدیاد برداشت:
1- تزريق گاز
2- تزريق آب
3- تزريق متناوب آب و گاز
4- روش حرارتي
5- تزريق فوم و ژلهاي پليمري
6- استفاده از مواد شيميايي كاهشدهندة نيروي كشش سطحي
7- استفاده از روش ميكروبي(M.E.O.R.)
که مورد 7 به تازگی مورد استفاده قرار میگیرد.
1- تزريق گاز: روش تزريق گاز به دو صورت امتزاجي و غيرامتزاجي صورت ميگيرد. در روش امتزاجي، گاز طبيعي با افزودن تركيبات هيدروكربني مياني c2 تا c6 غني ميشود؛ بهطوري كه بخش غنيشدة گاز تزريقي كه در ابتداي كار تزريق ميگردد، با نفت مخزن امتزاج يافته و آن را از درون خلل و فرج سنگ مخزن به طرف چاههاي توليدي هدايت ميكند. راندمان افزايش بازيافت در اين روش، بيشترين درصد را به خود اختصاص ميدهد و اگر سنگ مخزن داراي خواص همگن و يكدست و تراوايي آن نيز مناسب باشد، به 65 تا 75 درصد حجم نفت باقيمانده، ميتوان دست يافت.
در روش غير امتزاجي، گاز به مخازن نفتي تزريق ميگردد كه اين تزريق نسبتاً ارزان است و در تعدادي از مخازن نفتخيز خشكي و دريايي ايران اعمال ميگردد. در اين روش، گاز تزريقي در قسمت بالاي مخزن متراكم ميشود و فشار مخازن را افزايش ميدهد و حركت نفت را سهولت ميبخشد.
بايد توجه داشت كه لزومي ندارد گاز تزريقي حتما از نوع تركيبات هيدروكربني باشد. در كشورهاي صنعتي، از گازهاي خروجي از تاسيسات بزرگ صنعتي كه بخش اعظم آن را دياكسيدكربن تشكيل ميدهد، براي تزريق استفاده ميشود. در اين روش، حتي راندمان بالاتر از تزريق گازهاي هيدروكربني است و فوايد زيستمحيطي نيز در پي دارد.
2- تزريق آب:در اين روش، آب به عنوان عامل فشارافزايي به مخزن به كار برده ميشود.
3- تزريق آب و گاز: از تزريق متناوب آب و گاز براي افزايش فشار در مخزن نيز ميتوان سود جست.
4- روش حرارتي:روشهاي حرارتي معمولاً در بهرهبرداري از مخازني كه نفت آنها نسبتا سنگين است، به كار برده ميشود و براي نفت خام با شاخص API بين 10 تا 20 كاربرد دارد. حرارتدادن به منظور كاستن گرانروي شامل تزريق آب داغ يا بخار به درون مخزن و يا ايجاد حرارت به كمك انرژي الكتريكي ميباشد.
5و6- روش تزريق مواد شيميايي و يا فوم:اين روش به منظور كاهش نيروي كشش سطحي بين سنگ و سيال، با تنظيم نسبت تراوايي به گرانروي نفت مخزن, مورد استفاده قرار ميگيرد. استفاده از روش تزريق فوم و مواد شيميايي، به طور مثال در برخي از ميادين نروژ به صورت آزمايشي با موفقيت انجام پذيرفته است.
7- روش ميكروبي: استفاده از ميكروبها جهت توليد گاز به منظور افزايش بازده و يا دفع موادي كه باعث كاهش غلظت و گرانروي نفت و انتقال آسان آن به سمت چاههاي توليدي ميشود، تحت روشي به نام MEOR انجام ميشود. روشهاي ميكروبي از روشهاي نوين افزايش بازده ذخاير به شمار ميرود كه اين روش از جنبههاي نوين كاربرد علوم بيوتكنولوژي در صنعت نفت ميباشد.