فشار شکست سازندو کنترل فشارهای تحت الارضی

فشار سازند

فشارسازند عبارت است از فشار سیال قوی در فضای تخلخل سنگ های رسوبی,سیال همراه لایه های رسوبی در اثر فشار پوشند متراکم و فشرده می شوند.خواص سنگ های رسوبی بوسیله چگونگی عمل تراکم و فشردگی انها مشخص می شود.تراکم و فشردگی سنگ های رسوبی به2حالت عادی و غیرعادی در طبیعت انجام می گیرد که منجر به ایجاد فشار سازندعادی و غیرعادی می گردد.

فشارسازندعادی
اگرشیب فشارسازندبرابر با شیب فشار اب همراه باشد فشار سازندعادی نامیده می شود مانند فشار سازند اغاجاری که فشار سازند عادی ان465/0پام بر فوت است.
فشارسازندغیرعادی
اگرشیب فشار تخلخل یک سازند غیراز465/0برفوت باشدفشارسازند غیرعادی نامیده می شود.فشارسازندغیرعادی ممکن است کم باشد(سازند کم فشار)و ممکن است زیاد باشد(سازندپرفشار)

فشارشکست سازند
اگر فشار ستون سیال داخل چاه افزایش یابد لحظه ای فرا می رسد که سیال وارد سازند می شود.این فشار,فشار شکست سازند نامیده می شود.ورود سیال به2دلیل رخ می دهد
1-به علت ایجاد ترک و شکست سازند در اثر فشار
2-فضای تخلخل زیاد سازند و یا شکست طبیعی سازند
به طور کلی فشار شکست سازند به فشار تخلخل سازند,تنش های تحت الارضی,جنس لایه های سازند,عمرسازند و عمق چاه بستگی دارد.

کنترل فشارهای تحت الارضی و مشکلات ان
فشار تحت الارضی چاه بوسیله فشار ستون سیال حفاری خنثی می شود.در هر عمق چاه با توجه به فشارتحت الارضی وزن گل مناسبی انتخاب می شود تا فشار هیدرواستاتیک لازم بر ته چاه اعمال شود,اگر فشارهای تحت الارضی تحت کنترل نباشد باعث بروز مشکلاتی همچون ورود سیال سازند به داخل چاه,فوران چاه و هرز روی گل به سازند می شود.

*ورود سیال سازند به داخل چاه

1-اگر فشار سازنداز فشار ستون گل داخل چاه بیشتر باشد سیال سازند به داخل چاه جریان می یابد.در لایه های رسوبی غیرنفتی سیال ورودی اب نمک است,در لایه های مخزن سیال ورودی نفت و گاز می باشد.ورود گاز به داخل چاه بسیار خطرناک است زیرا به علت وزن مخصوص کم ان,بار هیدرواستاتیک ستون گل چاه سبک شده و سرعت ورود گاز به داخل چاه افزایش می یابد.سرعت حرکت گاز در داخل چاه تا حدود1100فوت بر ثانیه می باشد.بخاطر این سرعت زیاد,گاز می تواند به سطح زمین برسد و اگر وسائل سرچاه مناسب و در وضعیت خوب نباشند چاه فوران می کند که در صورت اتش سوزی منجر به نابودی چاه و دستگاه حفاری می شود.

*هرز روی گل به سازند

2-هرز روی گل به سازند از مشکلات عمومی عملیات حفاری است.اگر فشارستون گل حفاری از فشارشکست سازند تجاوز کند باعث ورود گل به سازند و هرز روی ان می شود.بنابراین وقتی که وزن گل برای مقابله با فشار سازند افزایش یابد باید دقت شود که فشار ستون گل از فشار شکست سازند تجاوز نکند

کنترل چاه از 3 راه امکان چذیر است..
1-تعیین فشارسازند هر قسمت چاه و انتخاب وزن گل برای ان
2-راندن لوله های جداری
3-استفاده از وسایل فوران گیر
وسایل فوران گیر که بر طبق قرارداد جزو وسایل شرکت حفاری است استاندارد است و انواع ان با توجه به حدود فشار چاه انتخاب می شود این دستگاه ها عبارت اند از...
1-فوران گیر چنبری(حلقوی)20اینچ با حد فشار2000پام
2-فوران گیر چنبری(حلقوی)138/5اینچ با حد فشار5000 پام
3-فوران گیر کوبه ای نوع یو 138/5 با حد فشار5000پام