سورفکتانتها یا مواد شیمیایی سطح فعال، به منظور کاهش سطح پدیدهای بین دو ماده با انجام عملیاتی مانند پاکسازی، جداسازی، امولسیون، خمیرسازی، پوشش دهی و ... به کار میروند. در صنایع نفت، سورفکتانتها به منظور افزایش برداشت نفت از مخازن زیرزمینی استفاده میشوند.
در مخازن نفتی، بخشی از نفت به صورت آبی وجود دارد که به دلیل داشتن ویسکوزیته بالا و چسبندگی با دیواره مخزن، از برداشت نفت مانع میشود. با اضافه کردن سورفکتانت به مخزن، این ماده سطحی را به طور موقت از نفت جدا میکند و مانع از بازگشت آن به مخزن میشود. با این کار، میزان برداشت نفت افزایش مییابد.
سورفکتانتها به صورت مختلفی با توجه به نوع مخزن، شرایط محیطی و نوع نفت به کار میروند. در عمل، معمولاً یک ترکیبی از سورفکتانتها به عنوان ماده شستشو کننده برای تزریق به مخزن استفاده میشود.این ترکیب با توجه به نوع مخزن و شرایط محیطی، به صورت اختصاصی طراحی و تولید میشود.
سورفکتانتها به عنوان مواد شیمیایی سطح فعال در صنایع مختلف به کار میروند و به عنوان یک ابزار مهم برای کنترل سطح پدیدهای بین دو ماده مورد استفاده قرار میگیرند. به عنوان مثال، در صنایع شوینده، سورفکتانتها به عنوان ماده شستشو کننده برای تمیز کردن پوست، مو و لباس استفاده میشوند.
در صنایع غذایی، سورفکتانتها به عنوان امولسیفایرها برای تهیه امولسیونها و فومها به کار میروند. همچنین، در صنایع کاغذ، سورفکتانتها برای کنترل رطوبت کاغذ و کاهش ویسکوزیته مورد استفاده قرار میگیرند.
در صنایع کشاورزی و شیلاتی، سورفکتانتها به منظور کنترل شیبها و کاهش تنش سطحی آب برای بهبود جذب آب و مادههای مغذی توسط گیاهان و حیوانات آبزی استفاده میشوند.
بنابراین، سورفکتانتها به عنوان یک ابزار مهم در صنایع مختلف به کار میروند و نه تنها برای افزایش برداشت نفت، بلکه برای کنترل سطح پدیدهای بین دو ماده و ایجاد ترکیبات مختلف در صنایع مختلف استفاده میشوند.
سورفکتانتها به عنوان مواد شیمیایی سطح فعال در صنایع دارویی نیز به کار میروند. در واقع، سورفکتانتها به عنوان امولسیفایرها، افزودنیها و نفوذ کنندههای سلولی در تولید داروها و محصولات آرایشی به کار میروند.
به عنوان مثال، سورفکتانتها در تولید کرمها، لوسیونها، شامپوها و محصولات مراقبت از پوست به عنوان مادهای که بهترین ترکیب بین آب و روغن را فراهم میکند، استفاده میشوند. همچنین، در تولید داروهای خوراکی، نانوذرات دارویی و پوشش های دارویی نیز از سورفکتانتها استفاده میشود.
علاوه بر این، برخی از سورفکتانتها به عنوان عاملهای خوراکی و امولسیفایرها در تولید مواد غذایی مانند بیسکوییت، کرمهای خامه ای و شیرینیها نیز به کار میروند.
بنابراین، سورفکتانتها به عنوان یک ابزار مهم در صنایع دارویی و آرایشی بهداشتی به کار میروند و نقش مهمی در بهبود کیفیت و عملکرد محصولات این صنایع دارند.