ازدیاد برداشت نفت با پلیمر (Polymer Enhanced Oil Recovery یا به اختصار EOR) یک روش افزایش بهره‌وری از مخزن نفتی است که به منظور افزایش بازیابی نفت از مخازن نفتی استفاده می‌شود. در این روش، پلیمرها به عنوان یک عامل افزایش دهنده اختلاط برای محلول آب و نفت در مخزن استفاده می‌شوند. با افزایش اختلاط آب و نفت، نفت به راحتی تر از مخزن استحصال می‌شود.
در این روش، پلیمرها به طور معمول به عنوان یک عامل افزایش دهنده ویسکوزیته در آب مورد استفاده قرار می‌گیرند. این پلیمرها باعث افزایش ویسکوزیته آب می‌شوند و از این رو، آب به راحتی از مخزن جریان پیدا نمی‌کند و در نتیجه، نفت را به خود جذب می‌کند. این روش به‌طور کلی برای مخازنی که به خوبی پاسخ نمی‌دهند و یا برای مخازنی با ویسکوزیته پایین مفید است.
همچنین، پلیمرها به عنوان یک عامل کاهش دهنده فشار و افزایش دهنده حرکت پذیری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ویژگی‌ها باعث کاهش فشار موجود در مخزن شده و در نتیجه، نفت به راحتی تر از مخزن جریان پیدا می‌کند.
استفاده از پلیمرها برای افزایش بازیابی نفت هزینه‌بر است. در واقع، این روش از روش‌های پیچیده و هزینه‌بری است که برای افزایش بهره‌وری از مخازن نفتی استفاده می‌شود. هزینه این روش شامل هزینه تولید، حمل و نگهداری پلیمرها، تجهیزات لازم برای تزریق پلیمر، پایش و کنترل فرآیند و هزینه‌های ناشی از تخریب مخازن است.
هرچند که هزینه‌های استفاده از پلیمرها برای افزایش بازیابی نفت در ابتدا بالا است، اما در بلند مدت می‌تواند بهبود قابل توجهی در بازیابی نفت و بهره‌وری مخازن داشته باشد. در صورتی که هزینه‌های استفاده از پلیمر با درآمد حاصل از افزایش بازیابی نفت تراز شود، استفاده از این روش به عنوان یک روش کارآمد در بهره‌وری مخازن نفتی در نظر گرفته می‌شود.
لازم به ذکر است که هزینه‌های استفاده از پلیمرها برای افزایش بازیابی نفت بستگی به شرایط و خصوصیات هر مخزن و همچنین نوع و مقدار پلیمر مورد استفاده دارد. به علاوه، این هزینه‌ها در مقایسه با هزینه‌های استخراج نفت از مخازن سنتی بسیار پایین‌تر هستند. در نتیجه، استفاده از پلیمرها به عنوان یک روش افزایش بهره‌وری از مخازن نفتی، به دلیل اثرات مثبت آن بر بازیابی نفت، از لحاظ اقتصادی می‌تواند عامل موثری باشد.
هزینه‌های استفاده از پلیمرها برای افزایش بازیابی نفت در هر مخزن ممکن است متفاوت باشد. این هزینه‌ها بستگی به خصوصیات هر مخزن، اندازه آن، شرایط جوی و زمین‌شناسی، نوع و مقدار پلیمر مورد استفاده، تجهیزات مورد نیاز، هزینه‌های نگهداری و پایش فرآیند و سایر عوامل دارد.
به عنوان مثال، در مخازنی که دارای ویسکوزیته پایین هستند، برای افزایش بازیابی نفت نیاز به مقدار بیشتری از پلیمرها داریم و این می‌تواند هزینه‌های بیشتری را نیز به همراه داشته باشد. همچنین، در مخازنی که دارای شیب است، نیاز به تجهیزات و فناوری‌های خاصی برای تزریق پلیمر و نگهداری و پایش فرآیند وجود دارد و این می‌تواند هزینه‌های بیشتری را به همراه داشته باشد.
تجهیزات و فناوری های مورد نیاز برای تزریق پلیمر
برای تزریق پلیمر در مخازن با شیب بالا، نیاز به تجهیزات و فناوری‌های خاصی داریم. به طور کلی، تجهیزات و فناوری‌های مورد نیاز برای تزریق پلیمر به شرح زیر است:
1- سیستم تزریق پلیمر: این سیستم شامل تجهیزاتی مانند پمپ‌های تزریق، واحدهای تزریق، لوله‌ها و شیرها و تجهیزات کنترل و پایش فرآیند است. برای تزریق پلیمر در مخازن با شیب بالا، نیاز به سیستم تزریقی با قابلیت تنظیم دبی و فشار مناسب برای تزریق پلیمر در شرایط مختلف شیب و ویسکوزیته داریم.
2- سیستم دستیابی به مخزن: برای تزریق پلیمر در مخازن با شیب بالا، نیاز به سیستم دستیابی به مخزن با روش‌هایی مانند سیمان کاری، حفاری تونل و یا راه‌اندازی کابل‌های خاص داریم.
3- سیستم کنترل و پایش فرآیند: این سیستم شامل تجهیزاتی مانند سنسورها، دستگاه‌های ضبط داده، تجهیزات پایش و کنترل دبی و فشار و سایر تجهیزات مرتبط با کنترل و پایش فرآیند تزریق پلیمر است.
4- تجهیزات حفاظت مخزن: برای جلوگیری از خرابی و نفوذ مواد شیمیایی به مخزن، نیاز به تجهیزات حفاظت مخزن مانند پوشش‌های خاص و ابزارهای تست و بررسی مخزن داریم.
5- تجهیزات تصفیه پلیمر: برای جداسازی پلیمر از آب و دیگر مواد ناخالص، نیاز به تجهیزات تصفیه پلیمر مانند فیلترها، سانتریفیوژها و سایر تجهیزات مرتبط داریم.
