بعد از جریان انداختن چاه چه موادی خارج میشود:
نفت
گاز: یکی از سیال‌هایی که با نفت از چاه استخراج میشود، گاز است. گاز طبیعی که در چاه‌های نفتی تولید میشود، از مخلوطی از گازهای هیدروکربنی خنثی تا گازهای هیدروگربنی با بوی نفتی ترکیب شده است. گاز طبیعی از چاه‌های نفتی جدا میشود و به صورت مستقل یا با خطوط لوله گاز، به منظور استفاده در صنایع، گرمایش و تأمین انرژی در کشورها و شهرها به کار می‌رود. برخی ممکن است آن را به عنوان یک سوخت جایگزین برای سوخت‌های فسیلی استفاده کنند.
آب: آبی که همراه با نفت و گاز از یک چاه نفتی تولید میشود، به عنوان آب تولیدی شناخته میشود. این آب معمولاً شامل آبی است که از حفاری و یا آبی که درون سازندها قفل شده است. در بعضی از موارد، آب تولیدی می‌تواند آب شور و با کیفیت مناسب برای مصرف نباشد. بنابراین، در این صورت باید روش‌های پالایش و تصفیه برای مدیریت و دفع این آب استفاده شود، که با اصطلاح به عنوان "بهره‌گیری از آب تولیدی" شناخته میشود.
تست های مورد نیاز برای جریان انداختن چاه:
1. تست مخزنی (Reservoir Testing): در این تست، فشار و دبی مخزن اندازه‌گیری میشود تا ویژگی‌های مخزن مورد بررسی قرار گیرد. این اطلاعات به بهره‌بردار کمک می‌کند تا نحوه تولید بهینه را تنظیم کند.
2. تست زیست‌سیالی (Petrophysical Testing): این تست برای ارزیابی ویژگی‌های سنگ‌ها و سیالات موجود در مخزن استفاده میشود. این اطلاعات به بهره‌بردار کمک می‌کند تا بهترین روش‌ها را برای استخراج نفت انتخاب کند.
3. تست تراوشی (Permeability Testing): این تست برای اندازه‌گیری نفوذپذیری یا قابلیت سنگ برای اجازه عبور سیال از آن استفاده میشود. این اطلاعات مهم است برای طراحی عملیات بهره‌برداری.
4. تست فشار (Pressure Testing): در این تست، فشار درون چاه در طول زمان مورد بررسی قرار می‌گیرد. این تست به بررسی استحکام چاه و تجهیزات مورد استفاده برای بهره‌برداری کمک می‌کند.
5. تست تولید (Production Testing): در این تست، نفت و گاز وارد چاه می‌شوند تا نحوه تولید و ویژگی‌های نفت ارزیابی شود.
6. تست اسکرین (Screenout Testing): در این تست، تلاطم‌های موجود در چاه ارزیابی می‌شوند تا از امکان وقوع اسکرین‌اوت جلوگیری شود.
7. تست تزریق سیال (Fluid Injection Testing): در برخی موارد، سیالات مختلف برای افزایش فشار در مخزن تزریق می‌شوند تا ویژگی‌های مخزن بهتر درک شود.
8. تست تصفیه (Cleanup Testing): در این تست، تلاطم‌ها و مواد ناخواسته از چاه حذف می‌شوند تا تولید بهتری را فراهم کنند.
مراحل به جریان انداختن یک چاه:
1. مرحله تدارکات و نصب تجهیزات: در این مرحله، تجهیزات لازم برای بهره‌برداری از چاه نفتی تهیه و نصب می‌شوند. این شامل انجام حفاری، نصب چاهک، مونتاژ تجهیزات برقی و مکانیکی، نصب واحد تولید و سیستم‌های کنترل و مانیتورینگ است.
2. تست مخزن: در این مرحله، تست‌های مختلفی برای ارزیابی ویژگی‌های مخزن و تعیین ظرفیت تولید آن انجام میشود. این شامل تست‌های مخزنی، تست‌های فشار و تست‌های تولید است.
3. تخلیه و پاکسازی چاه: قبل از به جریان انداختن چاه، باید آن را از سایر مواد جامد و سیالات تصفیه کرد. این فرایند به پاک کردن چاه از ناخالصی‌ها و حذف سیالات حفاری و تستی نامیده میشود.
4. تزریق سیال‌ها: عملیات تزریق سیال‌ها شامل تزریق فشار اولیه برای آوردن سیال هیدروکربنی (معمولاً نفت) به سطح و تزریق سیال‌های کمکی مانند آب و گاز به مخزن است. هدف این فرایند افزایش فشار مخزن و ایجاد شرایط مناسب برای تخلیص نفت است.
5. راه‌اندازی و تولید: پس از تزریق سیال‌ها و ایجاد فشار مخزن کافی، مرحله تولید شروع میشود. در این مرحله، سیال نفتی به طور طبیعی از آب‌چاه به سطح می‌آید و قابل جمع‌آوری و انتقال به تجهیزات فرآیندی جهت پالایش و استفاده صنعتی میشود.
خطرات هنگام جریان انداختن چاه:
له، در برخی موارد ممکن است در زمان به جریان انداختن یک چاه نفتی، همچون عملیات راه‌اندازی، به فوران ( Blowout) دچار شویم. فوران یک وضعیت خطرناک است که هنگامی رخ می‌دهد که نفت، گاز یا سیالات دیگر زیر فشار قوی از چاه خارج می‌شوند و در کنترل قرار نمی‌گیرند. دلایل اصلی فوران عبارتند از:
1. سستی در مهار چاه: اگر تجهیزات مهار چاه بی‌ثبات یا درست نصب نشده باشند، فشار سیال می‌تواند باعث شکست و فوران چاه شود.
2. کاهش فشار مخزن: هنگامی که فشار مخزن به‌طور ناگهانی کاهش یابد، از جمله به علت تخلیص نفت یا تزریق غیرمنظم سیالات، می‌تواند فوران را ایجاد کند.
3. وجود گازهای فشار آزاد: اگر در مخزن، گازهای فشار آزاد وجود داشته باشد، ممکن است این گازها با فشار بیشتر و ناگهانی از چاه فرو روند و فوران ایجاد شود.
