افزایش برداشت ثالثیه یا بهره‌وری از مخازن نفتی، به عنوان یکی از اهداف مهم شرکت‌های نفتی در سراسر جهان مطرح است. برای این منظور، روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای افزایش برداشت ثالثیه استفاده کرد. در زیر به برخی از این روش‌ها اشاره می‌شود:
1. تزریق آب: در این روش، آب به مخزن نفتی تزریق می‌شود تا فشار مخزن افزایش یابد و نفت به سمت چاه جابجا شود و برداشت ثالثیه افزایش یابد.
2. تزریق گاز: در این روش، گاز به مخزن نفتی تزریق می‌شود که باعث افزایش فشار مخزن و برداشت ثالثیه می‌شود. همچنین، گاز می‌تواند به عنوان ماده برای برجسته کردن نفت به کار رود.
3. تزریق کربن دی اکسید: در این روش، کربن دی اکسید به مخزن نفتی تزریق می‌شود تا فشار مخزن افزایش یابد و نفت به سمت چاه جابجا شود و برداشت ثالثیه افزایش یابد.
4. تزریق پلیمر: در این روش، پلیمر به مخزن نفتی تزریق می‌شود که باعث افزایش ویسکوزیته نفت و کاهش جابجایی نفت در مخزن می‌شود و برداشت ثالثیه افزایش یابد.
5. تزریق سورفکتانت: در این روش، سورفکتانت به مخزن نفتی تزریق می‌شود که باعث کاهش سطح ویسکوزیته نفت و جابجایی آن در مخزن می‌شود و برداشت ثالثیه افزایش یابد.
6. تزریق نانوذرات: در این روش، نانوذرات به مخزن نفتی تزریق می‌شود که باعث افزایش ویسکوزیته نفت و کاهش جابجایی نفت در مخزن می‌شود و برداشت ثالثیه افزایش یابد.
7. تزریق میکروبی: در این روش، با استفاده از انواعی از باکتری‌ها و قارچ‌ها، موادی که مانع برداشت ثالثیه هستند، مانند دیدگی و دگرگونی نفت، از بین می‌روند و برداشت ثالثیه افزایش می‌یابد.
در هر صورت، انتخاب روش مناسب برای افزایش برداشت ثالثیه بستگی به شرایط و مشخصات خاص هر مخزن نفتی دارد و باید با توجه به شرایط مخزن و محیط زیست، بهترین روش برای افزایش برداشت ثالثیه انتخاب شود. همچنین، برای افزایش برداشت ثالثیه، بهینه‌سازی فرآیندهای برداشت، جمع‌آوری داده‌های دقیق و کاهش هدررفت‌ها نیز از اهداف مهم می‌باشند.
بهینه سازی فرایند های برداشت نفت
بهینه‌سازی فرآیندهای برداشت نفت، به منظور افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها، از اهداف مهم شرکت‌های نفتی است. برای این منظور، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره می‌شود:
1. استفاده از فن‌آوری‌های جدید: از آنجا که فن‌آوری‌ها همواره در حال توسعه هستند، استفاده از فن‌آوری‌های جدید و مدرن می‌تواند بهبود چشمگیری در فرآیندهای برداشت نفت داشته باشد. به عنوان مثال، استفاده از روش‌های پیشرفته تزریق آب، گاز، پلیمر و مواد شیمیایی می‌تواند به بهبود برداشت ثالثیه و کاهش هزینه‌ها کمک کند.
2. بهینه‌سازی فرآیندهای موجود: بررسی و بهبود فرآیندهای موجود نیز می‌تواند به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک کند. به عنوان مثال، بهبود فرآیند تزریق آب، بهینه‌سازی فرآیند برجسته‌سازی نفت و بهبود فرآیند مانیتورینگ می‌تواند به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها منجر شود.
3. جمع‌آوری داده‌های دقیق: داده‌های دقیق و کامل از فرآیندهای برداشت نفت، می‌تواند به بهبود فرآیندهای برداشت و بهره‌وری کمک کند. برای جمع‌آوری داده‌های دقیق، می‌توان از سامانه‌های مانیتورینگ و کنترل استفاده کرد.
4. آموزش کارکنان: آموزش کارکنان نیز می‌تواند به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک کند. آموزش کارکنان در زمینه استفاده از فن‌آوری‌های جدید، بهینه‌سازی فرآیندها و جمع‌آوری داده‌های دقیق، می‌تواند تاثیر مثبتی در بهره‌وری داشته باشد.
5. بهبود مدیریت: بهبود مدیریت و برنامه‌ریزی نیز می‌تواند به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک کند. به عنوان مثال، بهبود تخصیص منابع، بهینه‌سازی زمان‌بندی و بهبود مدیریت پروژه‌ها می‌تواند به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها منجر شود.
6. استفاده از روش‌های تحلیل داده: استفاده از روش‌های تحلیل داده، می‌تواند به بهبود فرآیندهای برداشت نفت و بهره‌وری کمک کند. با استفاده از روش‌های تحلیل داده، می‌توان داده‌های برداشت نفت را تحلیل کرد و الگوهایی را کشف کرد که به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کنند.
7. کاهش هدررفت‌ها: کاهش هدررفت‌ها نیز می‌تواند به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک کند. به عنوان مثال، استفاده از تجهیزات پیشرفته برای کنترل و کاهش هدررفت‌های نفت و گاز، می‌تواند به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها منجر شود.
بهینه‌سازی فرآیندهای برداشت بستگی به شرایط و ویژگی‌های خاص هر مخزن نفتی و همچنین نوع و روش برداشت نفت از آن دارد. در ادامه به برخی روش‌های بهینه‌سازی فرآیندهای برداشت برای مخازن نفتی خاصی اشاره می‌کنم:
1. مخازن شیلی: در مخازن شیلی، بهینه‌سازی فرآیند برداشت با استفاده از روش‌های تزریق شیمیایی و تزریق گاز مانند دی اکسید کربن و نیتروژن، انجام می‌شود. این روش‌ها به منظور افزایش راندمان برداشت از مخازن شیلی و کاهش هزینه‌ها انجام می‌شوند.
2. مخازن باز: در مخازن باز، بهینه‌سازی فرآیند برداشت با استفاده از روش‌های تزریق آب، گاز و تزریق مواد شیمیایی مانند پلیمر انجام می‌شود. این روش‌ها باعث افزایش فشار مخزن و کاهش ویسکوزیته نفت می‌شوند که منجر به افزایش بهره‌وری برداشت و کاهش هزینه‌ها می‌شوند.
3. مخازن ترکیبی: در مخازن ترکیبی، بهینه‌سازی فرآیند برداشت با استفاده از روش‌های تزریق گاز، آب و مواد شیمیایی مانند سورفاکتانت‌ها انجام می‌شود. این روش‌ها باعث کاهش ویسکوزیته نفت و افزایش راندمان برداشت می‌شوند.
4. مخازن قطبی: در مخازن قطبی، بهینه‌سازی فرآیند برداشت با استفاده از روش‌های تزریق آب گرم، تزریق گاز و تزریق پلیمر انجام می‌شود. این روش‌ها باعث کاهش ویسکوزیته نفت و افزایش راندمان برداشت می‌شوند.
5. مخازن سنگ کربناته: در مخازن سنگ کربناته، بهینه‌سازی فرآیند برداشت با استفاده از روش‌های تزریق گاز، تزریق آب و تزریق مواد شیمیایی مانند سورفاکتانت‌ها انجام می‌شود. این روش‌ها باعث کاهش ویسکوزیته نفت می‌شوند و باعث افزایش راندمان برداشت و کاهش هزینه‌ها می‌شوند.
تکنولوژی‌های تصفیه نفت می‌توانند در بهینه‌سازی فرآیند برداشت نفت مفید باشند. در واقع، تصفیه نفت معمولاً در مراحل پس از برداشت نفت انجام می‌شود، اما برخی از تکنولوژی‌های تصفیه نفت می‌توانند در فرآیند برداشت نفت نیز مورد استفاده قرار گیرند.
برای مثال، تزریق آب به مخازن نفتی یک روش متداول برای افزایش فشار مخزن و افزایش نرخ برداشت نفت است. اما تزریق آب ممکن است باعث تولید آب زائد شود که باید از نفت جدا شود. در این صورت، تکنولوژی‌های تصفیه آب مانند فرایندهای تصفیه فیزیکی و شیمیایی می‌توانند در جداسازی آب از نفت مورد استفاده قرار گیرند.
همچنین، در برخی موارد، نفت خام شامل شواغل و ذرات جامد است که ممکن است باعث ایجاد مشکل در فرآیند برداشت نفت شود. در این صورت، تکنولوژی‌های تصفیه مانند فیلتراسیون و سانتریفیوژ می‌توانند به عنوان یکی از روش‌های جداسازی شواغل و ذرات جامد از نفت مورد استفاده قرار گیرند.
بنابراین، تکنولوژی‌های تصفیه نفت می‌توانند در بهینه‌سازی فرآیند برداشت نفت مفید باشند و با کاهش آلودگی زیست محیطی و افزایش راندمان برداشت، بهبود در عملکرد صنعت نفت و گاز را به ارمغان می‌آورند.
