مخازن Tight Gas (گاز تنگ) به مخازنی اطلاق میشود که گاز طبیعی در آنها در سنگهای پوروسیته کم و همچنین نفوذپذیری کم تراکم شده است. این نوع مخازن معمولاً در سنگهای سخت و چگال مانند شیست و سنگهای آهکی وجود دارند. به دلیل پوروسیته و نفوذپذیری کم سنگها، استخراج گاز از این مخازن به چالشهای فنی و اقتصادی بیشتری نسبت به مخازن گاز سنتی میانجامد.
برای بهرهبرداری از مخازن Tight Gas، فنون و تکنیکهای خاصی استفاده میشود، مانند:
1. حفاری افقی: حفاری افقی یا حفاری افقی بازوانه (Horizontal Drilling) از روشهای متداول استفاده شده در بهرهبرداری از مخازن Tight Gas است. با حفاری افقی، طول فاصله حفاری در محدوده مخزن افزایش مییابد و سطح تماس سیال حفاری با سنگ مخزن بیشتر میشود که باعث افزایش نرخ جریان گاز به سطح چاه میشود.
2. شکست شدن سنگها (Fracturing): به دلیل تراکم بالای سنگهای مخازن Tight Gas، شکست شدن سنگها (Fracturing) به کمک تزریق سیال شکننده با فشار بالا به کار میرود. این فرآیند باعث ایجاد شکافها در سنگها میشود که به جریان گاز درون مخزن کمک میکند.
3. فراهمکردن دبی جریان بهینه: به علت پوروسیته و نفوذپذیری کم سنگهای مخازن Tight Gas، فرآیند تهیه دبی جریان بهینه گاز از مخزن اهمیت دارد. از روشهایی مانند استفاده از انواع سیالات شکافتدهنده، طراحی مناسب چاهها و تجهیزات بهرهبرداری دقیق استفاده میشود.
4. بهرهبرداری مستمر: بهرهبرداری مستمر و پایدار از مخازن Tight Gas نیازمند تکنولوژیها و روشهایی است که از قابلیت بازیابی بالا و بهینه استفاده کنند. این شامل استفاده از فنون مانند تزریق سیالات شکافتدهنده، برنامهریزی تولید دقیق، مانیتورینگ فشار و دما و بهینهسازی عملکرد چاهها است.
ممخازن Tight Gas میتوانند منابع مهمی از گاز طبیعی باشند، اما استخراج آنها به دلیل خصوصیات خاص سنگها و نیاز به تکنیکهای خاص، معمولاً هزینهبر و پیچیده است. این نوع مخازن در بسیاری از مناطق جهان وجود دارند و توسعه و بهرهبرداری از آنها نیازمند تحقیقات گسترده و تکنولوژیهای پیشرفته است.