مکانیزم‌های EoR (Enhanced Oil Recovery) یا بهبود بازیابی نفت، شیوه‌ها و روش‌هایی هستند که به منظور افزایش بازیابی نفت از مخازن نفتی استفاده می‌شوند. در زیر، تعدادی از مکانیزم‌های EoR را بررسی می‌کنیم:
1. تزریق آب: در روش تزریق آب، آب به عنوان یک سیال تزریقی به مخزن تزریق می‌شود. این روش به دلیل تزریق آب، فشار مخزنی را افزایش می‌دهد و نفت را جابجا می‌کند. با افزایش فشار مخزنی، نفت به سمت چاه‌ها حرکت کرده و بازیابی نفت افزایش می‌یابد.
2. تزریق گاز: تزریق گاز به مخزن به منظور افزایش فشار مخزنی و جابجایی نفت استفاده می‌شود. گازهای مختلفی مانند دی اکسید کربن (CO2)، متان (CH4) و نیتروژن (N2) می‌توانند برای این منظور استفاده شوند. گازها با داخل شدن به مخزن، ویژگی‌های نفت را تغییر می‌دهند و باعث افزایش تراوایی و کاهش ویسکوزیته نفت می‌شوند.
3. تزریق مواد شیمیایی: در این روش، مواد شیمیایی به مخزن تزریق می‌شوند تا خواص نفت را تغییر دهند و باعث افزایش بازیابی نفت شوند. مواد شیمیایی مانند سورفاکتانت‌ها، پلیمرها و آلکالین‌ها استفاده می‌شوند. سورفاکتانت‌ها و پلیمرها ویسکوزیته نفت را کاهش داده و تراوایی آن را افزایش می‌دهند. آلکالین‌ها نیز با تغییر شیمیایی خاص، بازیابی نفت را افزایش می‌دهند.
4. تزریق حرارت: تزریق حرارت به مخزن به منظور کاهش ویسکوزیته نفت و افزایش تراوایی آن استفاده می‌شود. روش‌های تزریق حرارت شامل تزریق بخار آب، تزریق حرارتی گاز، تزریق هوا گرم و گرمایش محیط می‌شوند. با افزایش دما، ویسکوزیته نفت کاهش می‌یابد و نفت بهبود یافته جریان می‌یابد.
5. فرآیندهای میکروبی: این روش‌ها شامل استفاده از میکافت‌ها و باکتری‌ها برای بهبود بازیابی نفت هستند. برخی از باکتری‌ها قادر به تغییر خواص نفت و کاهش ویسکوزیته آن هستند. همچنین، فرآیندهای میکروبی می‌توانند به تغییر ترکیبات شیمیایی نفت و کاهش ویسکوزیته آن کمک کنند.
مکانیزم‌های EoR ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر استفاده شوند تا بازیابی نفت را بهبود بخشند. انتخاب مکانیزم مناسب برای بازیابی نفت وابسته به خصوصیات مخزن و نفت، شرایط محیطی و عوامل اقتصادی است. همچنین، اجرای مکانیزم‌های EoR نیازمند پیش‌برنامه‌ریزی دقیق، شناسایی منابع آب و گاز مورد نیاز، و مدیریت مستمر و کنترل فرآیندها است.
